ಸಾಧನೆ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ ಬೇಡುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಋಷಿ-ಮುನಿಗಳು ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗಿ, ಮಳೆ-ಗಾಳಿ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಉಪವಾಸವಿದ್ದು, ಗಡ್ಡೆ-ಗೆಣಸು ತಿಂದು, ಕ್ರೂರ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಉಪಟಳ ಸಹಿಸಿಕೊಂಡು, ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಾಧಿಸಿ, ದೀರ್ಘ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಜ್ಞಾನ ಸಂಪಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸಾಧಕರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಜೀವನದ ಕನಿಷ್ಠ ಸುಖವನ್ನೂ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಲು ನಾವು ಸಿದ್ಧರಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ ನಮ್ಮ ಕೈವಶವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವೆ?
ತ್ಯಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಖವಿದೆ, ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಎರಡನ್ನೂ ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಸಾಧಕರಾಗುತ್ತೇವೆ. ತ್ಯಾಗ ಮಾಡದ, ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿ ಸಾಧಕನಾಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬದುಕು ಅಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಹೀನ.